Oleh Pdt Dr Robinson Butarbutar
GREENBERITA.com- Hamu angka Dongan hinaholongan.,
Digoari do Minggu parhuriaonta sadarion Minggu Remisniscere, i ma sada minggu na manogihon hita asa tongtong manghabaranihon ro tu habangsa parasian ni Debata Sitolusada i, mangidohon tu Ibana asa marningot denggan ni basaNa tu hita.
Marningot Denggan ni basaNa tu hita songon sahalak na porsea, songon sada parsaripeon/keluarga, dohot songon sada huria, nang songon sada bangso. Songon hajolmaon ma tahe: Asa marningot Jahowa di denggan ni bangsaNa tu hita.
Marragam do pangantusionta taringot tu denggan ni basa ni Debata na tu hita i. Marragam. Di hajolmaon so marimbar di hita halak Batak, mansai ringkot do pinompar di angka naung marhasohotan. Angka natoras pe dihasiholi do asa marhasohotan, ai marhite i do boi adong pinompar ni pinomparna, marsundutsundut.
Asa, di hita halak Batak, ia denggan basa ni Debata tu natoras i ma asa marhasohotan nian ianakkonna. Jala angka naung marhasohotan marpinompari nian pinomparna. Tar maol do jumpang hita di tongatonga ni halak Batak, na di Indonesia on dohot na di duru ni Indonesia on, na so manghasiholi asa adong pinomparna.
Marhite na marpinompari i do boi marudut halak Batak. Najolo, andorang so merdeka bangso Indonesia, sagodanggodangna nian dihasiholi pinomparna. Alai dung lam marbisuk bangsonta, ndang be ingkon sagodanggodangna be ditahi, alai mar-Keluarga Berencana, jala boi nian dapotan sipanganon dohot siinumon pinomparna. Boi marsikkola satimbotimbona. Boi malo mangula/karena, manang dia pe ulaon /karejona i.
Alai ndang holan dapotan denggan basa ni Debata marrumangkon pinompar ia na dihasiholi do tong asa di ngolu on marnampuna halak Batak i, adong ulaonna jala malo mulaulaon asa dong artana, jala molo boi martambatamba artana, ndang holan gabe halak na mardohar/sejahtera, alai gabe na mararta na godang, sian dalan na denggan.
Gariada tahe, dihasiholi ndang holan mararta di ngolu nuaeng, alai di angka halak Kristen dohot ma nang di ngolu sogot, ndang holan mararta di portibion, alai mararta di jolo ni Debata, ala lomo rohana marsilehonlehon tu angka na hurangan. Ala ni i, ia denggan basa ni Debata di ibana/hita/nasida, i ma marhangoluan na mararta, ndang marhangoluan na so mararta. Gariada tahe, marhangoluan na mararta na godang uju di ngolu on, nang marhangoluan mararta di jolo ni Debata.
Ala ndang tarbahen jumpangan pinompar jala pinompar na marpinompari ia so marpamatang na hipas ia denggan ni basa ni Debata dohot do hahipason. Jala dohot do tong ngolu na diramoti Debata sian angka na boi manusai ngolunta, isara angka bencana alam, isara angka parjahat, isara angka porang, nang angka sahit na marragam i, sahit na lohot tu pamatang ni hajolmaon nang sahit na ro sian duru ni pamatang ni jolma on. Sahit pikkiran nang sahit roha.
Pangaramotion asa dao manang malua sian angka parmaraaan, isara angka kecelakaan na mambahen boi hita agoan pomparan, agoan ngolunta, agoan arta, agoan ulaon, agoan nasa na adong di hita, agoan masa depan. Domu tusi, tahalashon do na ia na tinuju ni haroro ni Tuhanta Jesus i ma, - songon na tarsurat di Evangelium Johannes 10:10 - mangalehon ngolu na gok tu angka na porsea di Ibana.
Alai ndang holan i tahe, na diida halak Batak nang halak Kristen Batak ia denggan basa ni Debata i. Alai dohot do hasangapon, uju poso hita nang usu matoras, uju tumua diida songon denggan basa ni Debata.
Ndang apala lomo rohanta adong na mangaleai hita. Ingkon sangap do hita songon angka anak dohot boru ni raja. Boi do hasangapon i ro sian ngolu naung marpinompari dohot ngolu na mararta, alai boi do tong ro hasangapon i sian angka nauli na denggan na tapatupa tu angka donganta jolma, marhite angka hata na tahatahon.
Ala ni tolunsa i, di minggu na salpu, marojahan tu hataNa di 2 Musa 33: 15-23 i, nunga mamamanghulingi hita, i ma marhite na manghaporseai na di na mandungdung angka i tapangasahon do Debata haroroan ni pasupasu i. Ndang holan hatauonta songon jolma na tapangasahon, alai tarlumobi pandonganion ni Debata di na mangadopi angka na ingkon siadopanta/tantangan laho mandungdung tolunsa.
Tahaporseai na marhuaso Debata pasahat pasupasu tu hita di ganup pargulmiton ni ngolunta.
Alai sadarion, angka dongan di bulan Maret on, songon hataridaan ni tema ni hata ni Debata di hita di bulan Maret 2023 on, ia rumang ni denggan basa ni Debata na tapangido tu Ibana asa marningotsa ndang apala na tolu sinangkin dohot angka na mardomu tu na tolunsa i, i ma pangaramotion, pandonganion, pamargogoion ni Debata tu hita, atik pe mansai ringkot do angka i. Ndang apala i. Alai sada na mambahen tolunsa ndang marlapatan tolunsa i ia so adong denggan basa na sada na mangihut on. Sada na mambahen marlapatan panghorhonna di na tolu i molo diingot Debata denggan ni basaNa tu hita di na mangihut on. Dia ma i?
Di bulan Maret on ditogihon angka hata ni Debata hita tu tema on: Haporseaon na pasintongkon/patigorhon (Indonesia: Iman yang menjadi pembenaran kita). Domu tusi do jamitanta di minggu na parjolo di bulan Maret on, i ma di minggu Remisniscere on, asa di bagasan saminggu on talehon ma rohanta tu na mangido tu Debata asa diingot Ibana denggan basaNa tu hita, i ma ulaonNa patigor hita.
Hatigoranta di jolo ni Debata, i do sada denggan basa ni Debata na tung taharingkothon di ngolunta di portibion. Ai ndang adong dame di ngolunta, ndang tarbahen hita marnida naung tarpasupasu hita molo ndang tigor hita di jolo ni Debata, molo sai digohi biar hita di roha, pingkiran dohot ateatenta ala mabiar hita di sada tingki diuhum Debata hita ala ndang tigor hita di joloNa. Jala, ulaon ni Debata na patigor hita di joloNa i ndang tarbahen masa marhite na mangasahon hatauonta, mangasahon hatigoranta sandiri marhite na mangulahon patik ni Debata ala molo i ndang adong hita na tarbahen tigor di joloNa, ai ganup do hita pardosa, jala ndang adong hita na boi mangulahon patik ni Debata singkop.
Gariada patik na tajaha, tabege, taboto mambahen patar hadosaonta, hasotigoranta. Ia na patigor hita i ma haporseaon sambing do, i ma haporseaon di ulaon ni Debata di bagasan Jesus Kristus na mate tarsilang laho manobus hita jolma sian nasa dosa. Haporseaon i tu ulaon ni Jesus Kristus i pe ndang apala marharoroan sian hatauonta sandiri, alai na pinalumehon ni Tondi ni Debata do.
I do haporseaon ni apostel Paulus na marbarita nauli tu angka na so mangolu songon bangso ni Debata naung mananda patik ni Debata, alai tu angka bangso na so mananda patik ni Debata.
Ala diboto apostel Paulus do na nang bangsona, bangso Israel/Jahudi i sandiri ndang tarbahennasida patupahon patik i hibul jala tigor, ala di pamatang ni jolma i marhuaso do pamatang dosa, ala ni ndang tarpatigor di jolo ni Debata mangasahon na mangulahon patik, ia isi ni barita nauli na pinatolhasa dohot na dipartahanhon ibana maradophon angka parbarita nauli na mamaritahon na marasing sian i i ma ndang tarpatigor jolma i di jolo ni Debata mangasahon patik, alai haporseaon na pinalumehon ni Debata do na patigor jolma i di jolo ni Debata do.
Di turpukta na tajaha nangkin, dipangke apostel Paulus ma hatigoran ni Ama ni parhaporseaon i, i ma si Abraham, na diida Debata tigor di joloNa ndang ala jala dung diulahon ibana patik na pinasahat ni Debata tu pinomparna muse - i ma marhite ulaon ni si Musa na manjalo dohot mangajarhon patik ni Debata na so tarpatupa nasida patupasa singkop - alai ala porsea do Ibana di bagabaga ni Debata.
Dung dipatigor Debata hita marhite haporseaon i mangolu ma na porsea i marhite paniroion dohot panogunoguon ni Tondi Porbadia. Jala di ngolu siganup ari ingkon patupaon ni na porsea i do hamubaon ni pingkiran, asa tarbahen ibana manimbangi dia lomo ni roha ni Debata (Rom 12:2).
Asa, ndang mangulahon patik patigor jolma i di jolo ni Debata, alai marhaporseaon di ulaon ni Jesus Kristus na manobus jolma i marhite hamamateNa do. Haporseaonna i pe ndang hatauon ni na porsea i alai denggan basa ni Tondi Porbadia ni Debata do Ida surat Rom bindu 7-8).
I do na sai dibaritahon apostel i jala angka na mangihuthon langka, ulaon nang isi ni barita ni apostel Paulus i di sandok portibion sahat tu abad pa-4-hon, alai dung mamungka abad pa-limahon sahat tu abad pa-16-hon ndang be i. Nunga meret tu na mandok marhite na mangulahon patik i do na patigor jolma di jolo ni Debata.
Ala ni i ro ma Dr Martin Luther patingkoshon, paimbaru pangajarion/isi ni barita nauli ni huria di partingkianna. Ro ma ibana mangajarhon, sola fide na pinalumehon ni Debata, sola gratia holan marojahan tu na tarsurat i, i ma na sinurathon ni apostel Paulus di surat Rom, surat Galatia, dohot surat Filippi.
Barita nauli dohot pangajarion na songon i do na niajarhon ni angka parbarita nauli na ro tu tongatonga ni halak Batak di abad pa-19-hon sahat tu dekade palimahon di abad pa-20-hon, jala dung i binaritahon ni angka partohonan ni Huria Kristen Batak Protestan sahat tu tu nuaeng.
Sisungkunhononta nuaeng, hamu angka dongan, boasa ma gabe tema ni hurianta di bulan Maret on taringot tu haporseaon do na patigor hita di jolo ni Debata, jala di minggu Reminiscere on sadarion diondolhon tu hita asa taida, tahamauliatehon dohot tahaporseai dohot taondolhon na ia denggan basa ni Debata tu hita na mansai ringkot i ma haporseaon pinalumehonNa tu hita siala asi ni rohaNa tu hita.
Debata na palumehon haporseaonNa tu hita, i do denggan basa ni Debata tu hita angka ruas ni HKBP. Alai boasa ma i nuaeng tapandigohon tu Debata asa diingot Debata denggan ni basaNa na songon on?
Parjolo, suraon do ala nunga sai tu na taharingkothon di ngolu on na asing i, i ma pinompar, arta nang hasangapon i na sai manggohi rohanta, siala ni doras ni tona ni pangajarion ni portibion tu hita di partingkian materialisme?
Molo i do, mansai ringkot do talehon rohanta tu haporseaon songon silehonlehon ni Debata tu hita, na sai ingkon tapangidohon di tangiangta na mangido ibana asa marningot denggan ni basaNa?
Paduahon, ia ajaran/dogma ni HKBP i ma na ginurithon ni apostel Paulus i: Alai haporseaon do rajumon gabe hatigoran anggo di jolma na so mangaradoti ulaon, asal porsea ibana di sipintori na jahat(Rom 3:5).
Patudos Galatia 3: 16: Alai on do huboto hami: Sian haporseaon di Jesus Kristus sambing do dapotan hapintoron jolma ndanga sian ulaon patik. Nuaeng pe denggan do tapasungkunhon, suraon do manghuling i nuaeng di hita ala nunga ndang i be na suan di rohanta jala na tahaposi? Suraon do siala taula patik i dohot na denggan ndang be songon dalanta mandok mauliate tu Debata naung patigor hita, alai didok rohanta asa tigor hita di joloNa?
Boasa ringkot on tapasungkunhon? Ala di partingkian nuaeng nunga mansai godang angka isi ni pangajarion ni angka parugamo di era digital on na boi dibege manang ise. Nang sian tongatonga ni angka na targoar sahaporseaon dohot hita, angka halak Kristen, na boi do adong na mangajarhon na marasing sian i, i ma na sai manosohon na ala ni hatigoranta sandiri marhite na mangulahon patik i do na mambahen hita tigor di jolo ni Debata. Asa, ingkon jamot hita.
Patoluhon, suraon do manghuling i tu hita nuaeng angka ruas ni HKBP asa serep rohanta di jolo ni Debata huhut mandok mauliate tu Ibana, ala - atik pe pardosa do hita - dipalumehon Debata tu hita halak Batak haporseaon na sintong, i ma haporseaon di Jesus Kristus, di ulaonna na patigor hita di jolo ni Debata marhite panghophopNa di hau pinorsilang i do na naung dipalumehon denggan basa ni Debata tu hita. I do warisan haporseaon ni HKBP. Unang meret hita sian i.
Paopathon, suraon do manghuling hataNa na di Rom 4: 1-5 dohot 13-17 i asa dohot nang hita mamaritahon i tu angka donganta jolma huhut manangiangkon asa dipalumehon Debata denggan basaNa tu nasida, i ma marhite na palumehon haporseaon tu nasida di diri, ulaon nang haporseaon ni Jesus Kristus tu nasida, lapatanna asa ruminggas hita parsidohot di ulaon mamaritahon barita na uli na marisihon songon i tu angka na so dapotan haporseaon songon denggan basa ni Debata tu nasida?
Mansai ampit do na paopathon i di hita ruas dohot partohonan ni Huria Kristen Batak Protestan di tingki on. Asa lam ris partohonan na gok tingki mangula di angka inganan na marragam i di tongatonga ni parsaoran ni HKBP dohot di tongatonga ni donganta jolma na so porsea dope di ulaon ni Jesus Kristus i na patigor jolma di jolo ni Debata, asa unang diuhum Debata nasida siala ni dosanasida baliksa dapotan denggan ni basaNa, nunga tapadalan di HKBP Sentralisasi Parhepengon marojahan tu haputusan ni Sinode Godang HKBP 24-27 Oktober 2022 i, asa ungkap dalan di Debata patubu dohot palumehon haporseaon di naumbege barita nauli binaritahon ni angka partohonan ni HKBP.
Marhite pelean ni ganup ruas ni hurianta tu Debata nunga boi ris tatongos parbarita nauli tu sandok HKBP jala boi hita paborhat parbarita nauli tu duru ni HKBP. Dung denggan jala marparbue ulaon ni parbarita nauli i tu hita ruas ni HKBP, hita pe ruasna nunga dipatau mamaritahon na dos tu angka donganta jolma na pajumpang dohot hita di ngolu on.
Asa denggan angka parbarita nauli i mangulahon ulaonna mamaritahon barita nauli di haporseaon do na patigor jolma i di jolo ni Debata mansai ringkot tasarihon sude nasida, asa fokus/hibul rohanasida mangulahon ulaon i. Ala ni i, hibul ma rohanta di ariari na ro on mamorasan na dokdok i ai i do dalanta unduk tu patik ni Kristus i (Gal 6:2).
Dung denggan mardalan Sentralisasi Parhepengon ni HKBP i, ndang holan gabe rade ma angka parbarita nauli di tongatonga ni HKBP laho mangajarhon haporseaon na sintong i, i ma na haporseaon do patigor hita pardosa on di jolo ni Debata, jala haporseaon i pe na dipalumehon Debata do, jala nang tu duru ni HKBP di Indonesia nang di duru ni Indonesia on, marhite dalan na somal andorang so sahat hita tu partingkian digital, alai dohot ma marhite dalan-dalan na bungdung di partingkian digital on.
Ungkap ma marragam angka dalan pangkeonta patupahon ulaon mamaritahon barita nauli i: Haporseraon do patigor jolma i di jolo ni Debata, i ma haporseaon di diri nang ulaon ni Jesus Kristus na manobus jolma i sian dosana. Amen.
(Penulis saat ini melayani sebagai pucuk pimpinan HKBP Pearaja Tarutung)
