Notification

×

Iklan

Iklan

RENUNGAN BATAK

30 Mar 2019 | 20:55 WIB Last Updated 2019-03-30T13:55:10Z
Pdt Dr. Robinson Butarbutar

“Marlas ni roha ala ni asi ni roha ni Debata”(Titus 2: 11-15)

Mamungka sian na mamaritahon barita nauli Tuhanta Jesus di Palestina, nang angka apostostel tarlumobi Apostel Paulus di parsitongaan di dekade patoluhon abad parjolo dung Kristus sahat tu nuaeng on di sandok portibion tarbarita do ngolu dohot ulaonta halak Kristen di simalolong ni angka donganta jolma di humaliangta songon angka Sibaritahon Barita Las Niroha na sian Debata tu hajomaon.

Barita las ni roha i i ma barita nauli taringot tu asi ni roha ni Debata tu hita di bagasan hadirion dohotulaon ni Jesus Kristus Sipalua i na manobus jolma i sian dosa dohot sian panghorhon ni dosa i, i ma sian hamatean na manongtong i. Molo tung tabaritahon pe uhum ni Debata tu angka na so porsea di asi ni rohaNa di bagasan Jesus Kristus sipamasaonna di ari uhum sogot i, ianggo sangkapta i ma asa parsidohot do nasida taruli di asi ni roha na mamboan las ni roha i. Ndang adong nanggo saotik di rohanta sangkap asa taruhum nasida manang asa susa ngolunasida. Naporsea dapotan tua. Na so porsea hona uhumsogot. Di ari uhum sogot i idaonta ma hamuliaon ni Debata Ama dohot AnakNa i.

Sai i do na tabaritahon di ulaonta songon angka na porsea dohot songon huria di portibion, di tongatonga ni portibion na ganup ari patuduhon tu hita hira umbahatan do arsak ni roha i di taon hajolmaon sian angka las ni roha. Siala ni i do di minggu Letare sadarion, di na ro joujou ni Debata tu hita asa marlas ni roha hita, dipangido tu hita asa tongtong tabaritahon barita las ni roha i, ndang holan di panghataionta, hatanta (Gorik: lalei, sian hata laleo) siganup ari di tongatonga ni masyarakat nang di tongatonga ni huria ni Kristus, alai dohot do di panghataionta mamodai (Gorik: parakalei) angka dongan na tongon mangadopi angka parungkilon ni ngolu, angka na marsak siala marragam parungkilon ni ngolu, isara sahit, rugi di usaha, dohot talu di kompetisi di ngolu on, nang di usahanta papos roha (Gorik: elegche; Inggris: To convince, Indonesia: meyakinkan ) ni donganta (Titus 2:15). I ma ringkot ni ulaon ni halak Kristen mangurupi donganta jolma asa mangolu di bagasan las ni roha siala asi ni roha ni Debata i, pola dipangke panurat Titus 2: 11-15 i tolu hata na masipatoguan: Lalei, parakalei, dohot elegche, hatahon, podahon, papos).

Di Titus 2: 12-14 dipaandar do dia ma niajarhon ni barita las ni roha i, i ma:
Parjolo, tarbahen ganup naung dapotan asi ni roha ni Debata di bagasan Jesus Kristus i do di ngolunta nuaeng di portibion (ay 12):

  • Manulak (Gorik: arnesamenoi , sian hata kerja arneomai; Batak: mansoadahon) dua na mangihut on:
  • Roha na so daulat (Gorik: asebeia, Indonesia: kefasikan) dohot
  • Angka hisaphisap ni portibion (Gorik: kosmikus epitumias; Indonesia: keinginankeinginan duniawi). 


Taboto tangkas ia ngolu na so daulat dohot na mangoloi hisaphisap portibion do na mambahen manaon jala sega ngolu ni jolma i. Ndang holan ngolu ni hajolmaon tahe sinegaan ni angka namangoloi ro ha na so daulat dohot hisaphisap ni portibion, alai dohot do ngolu ni angka na adong di humaliang ni hajolmaon i, i ma ngolu ni angka na tinompa ni Debata na asing i. I do ojahan ni las ni roha na so tartuhor ni manang aha pe.

(b) Manghangoluhon (Gorik: zesomen, sian hata zoo, ahu mangolu) tolu na mansai ringkot di ngolu na marguna di ngolu na tuk mangadopi tantangan, i ma habisuhon (Gorik: sophronos), ngolu na marguna tu dongan jolma, i ma na tigor (Gorik: dikaios) dohot ngolu na denggan di simalolong ni Jahowa, i ma na daulat (Gorik: eusebos; Indonesia: beribadah), alo ni asebeia (Indonesia:kefasikan).

Marbisuk, tigor, jala daulat do ngolu ni angka naung diasii Debata. Jala dipatau Debata do hita patupahon i. On ma na ingkon halashonononta,

  1. Ai na na so marhabisuhon hian hita gabe marbisuk mangatur ngolunta on asa mardohar ngolunta asa sonang ngolunta on, asa tuk padaohon dohot mangadopi jea nang sahit, asa tarbahen patupa na ringkot tu hajolmaon dohot donganta jolma, asa tuk patupaulaonta nang ulaon ni donganta;
  2.  Ai na so tigor hian hita maradophon donganta jolma, gabe tarbahen hita mangolu tigor, adil, maradophon dongan sajabu (dongan saripe, ianakkon, natorasta, haha angginta), dongan hombar jabu, dongan saulaon, dongan hombar ulaon, maradophon donganta jolma pe tahe.
  3. Ai na so daulat hian hita di jolo ni Debata gabe daulat, ai nunga dipatigor Jesus Kristus hita marhita panaononNa di hau pinorsilang i, jala dung ditobus hita tapatupa do ulaon na mambahen las rohaNa, marhite na mamuji Ibana dohot patupa na denggan tu donganta jolma di angka ulaon nang parsaoranta marsadasada.


Paduahon, ala ni asi ni roha ni Debata i, nang dung marujung ngolunta di portibion taboto do tangkas na so mansohot boti ngolunta on, alai marlas ni roha godang do hita paimaimahon hatuaon na tahirim pinarade ni Debatanta i di hita, dohot hapapatar ni hasangapon ni Debata Ama nang Kristus Jesus Sipalua i (ayat 13).

Duansa na di ginjang i boi masa di ngolunta ala naung dilehon (Gorik: edoken, sian hata didomi) Jesus na naeng patar di ari uhum i do diriNa laho (ayat 14):

  • Manobus (Gorik: lutrosetai) hita sian nasa hajahaton (Gorik: pases anomias).
  • Manguras (Gorik: katharisei) hita asa gabe bangso nampunasa hita angka na hiras roha patupa ulaon na denggan (Gorik: zeloten kalon ergon; Batak: olo manghapadothon ulaon na denggan; Indonesia: Bersemangat melakukan pekerjaan baik).

Ulaon ni Jesus Kristus na manobus hita sian nasa hajahaton dohot na manguras hita asa gabe bangso naung niurasna hita gabe bangson nampunaNa na hiras roha patupa ulaon na denggan i do na patau hita pasidingkon/manulak angka ulaon na so daulat dohot angka hisaphisap ni tanoon, baliksa manghangoluhon/mamparangehon habisuhon, hatigoran dohot hadaulaton.

Nuaeng sungkunsungkun di hita angka ruas ni Huria Kristen Batak Protestan i, i ma ndang holan manungkunhon manang naung songon i ngolunta, i ma ngolu na pasidingkon ngolu na so daulat dohot hisaphisap ni portibion, dohot ngolu na marbisuk, tigor dohot daulat/saleh saleleng on, manang ndang dope, alai na dos ringkotta i ma manungkunhon manang naung parsidohot do hita songon si Timoteus pinangido ni panurat ni surat na tu ibana i, i ma asa manghatahon, mamodahon, dohot paposhon roha ni donganta jolma do ulaonta saleleng on, asa marlas ni roha nasida, i ma ala dapotan asi ni roha nasida.

Siala ni i sisungkunhononta tu dirinta marhite jamita on i ma:

Parjolo, nunga digohi las ni roha ngolungku saleleng on, ala nunga diasii Debata hita marhite panobusion ni Jesus Kristus na manobus hita sian nasa hajahaton dohot na manguras hita sian angka dosanta be, jala siala ni i nunga tarbahen hita manulak angka na so daulat (asebeia) dohot hisaphisap ni portibion, gariadabaliksa gabe tarbahen hita mangolu di bagasan habisuhon/hatomanon, hatigoran dohot dohot hadaulaton, songon i nang las ni roha manghirim di ari sogot atik pe marujung do ngolunta di portibion nuaeng?

Manang ndang digohi las ni roha i rohangku siala ndang bagas dope hujalo pangajarion taringot tu angkanaung pinatupa ni Debata tu ahu? Jala, denggan do tong sungkunhononta sungkunsungkun on: Atik pe sasintongna targoar angka na manulak angka na so suman i ngolunta, jala na manghangoluhon habisuhon, hatigoran dohot hadaulaton ma nian ngolungku, alai di ngolungku siganup ari ndang tarbahen ahu dope songon i?

Paduahon, songon angka na naung parsidohot di las ni roha i ahu, hamu, hita, nunga songon dia parsidohotonta di ulaon manghatahon, mamodahon dohot paposhon donganta jolma di humaliangta taringot tu asi ni roha ni Debata na songon i, asa boi nang nasida dohot marlas ni roha? Suraon do holan na mamparhajobhon asi ni roha i ni Debata i dohot panghorhonna hita saleleng on, hape ndang apala parsidohot hita manghatahon, mamodahon dohot paposhon roha ni donganta jolma do hita? Tadok di rohanta, ndang dohot ahu disi, angka pangula ni huria mapatupahon i?

Patoluhon, bahat do di portibion na boi paro arsak ni roha tu hita angka anak ni jolma on. Marragam. Mansai ringkot do las ni roha siala na diasii Debata i hita mangadopi i, ai diajarhon i do tu hita marhangoluan na marbisuk, i ma na so mangaloas angka arsak ni roha i manaluhuon sahat tu na mangago ngolunta, jala diajarhon i do tu hita asa tigor pambahenanta tu donganta jolma unang gabe tubu arsak ni roha di nasida, alai daulat ma hita maradophon nasida, ai nunga dipalua Jesus Kristus hita sian nasa hajahaton jala nunga diuras hita asa tarbahen hita do angka ulaon na denggan tu donganta jolma. Asa unang gabe siparo arsak ni roha ngolunta tu gonganta jolma, na pa ro las ni roha ma.

Dipargogoi Debata ma hita mandalani ngolu na digohi las ni roha ala nunga diasii Debata hita. Dipargogoi Debata ma hita nang manghatahon, mamodahon, dohot paposhon tu donganta jolma barita las ni roha i na adong di bagasan Jesus Kristus Tuhanta i. Tabe mardongan tangiang


Pdt Dr. Robinson Butarbutar
Sian Parsameanta, STT-HKBP Pematangsiantar